Tajemnicze miasto Inków Machu Picchu to leżące na przełęczy pomiędzy Huayana Picchu i Machu Picchu w odległości 112 km od Cusco, starej stolicy inkaskiej, peruwiańskie miasto mające powierzchnię 5 km kwadratowych. Położone na jednym z grzbietów w Andach rozciąga się na wysokości od 2090 do 2400 m n.p.m. Z trzech stron otacza je rzeka, Urubamba, a z czwartej osłania wcześniej wymieniona Huayana Picchu. Jest trudno dostępne z zewnątrz i to spowodowało, że hiszpańscy kolonizatorzy nigdy go nie zdobyli.
Miasto zbudowano w II połowie XV wieku, podczas panowania jednego z najwybitniejszych władców Pachacuti Inca Yupanqui żyjącego w latach 1438?1471. Pełniło wówczas funkcję głównego centrum ceremonialnego, ale także gospodarczego i obronnego. Zamieszkiwali je głównie kapłani a także przedstawiciele inkaskiej arystokracji, żołnierze oraz opiekunowie tutejszych świątyń. Miasto składało się z dwóch części. W górnej, zwanej Hanman, znajdowały się takie obiekty jak: Świątynia Słońca, Grobowiec Królewski, Pałac Królewski oraz Intihuatana będąca największą inkaską świętością. W Dolnej mieściły się domy mieszkalne kryte strzechą oraz warsztaty produkcyjne. Na stromych zboczach otaczających miasto znajdowały się tarasy uprawne o szerokości od 2 do 4 m., z pionowymi ścianami między nimi wzniesionymi z kamieni.
Miasto opuszczono ok. 1537 roku a jego współczesna nazwa jest połączeniem słów machu oznaczającego w języku Indian Kechua słowo stary i zapożyczonego z hiszpańskiego słowa pico oznaczającego szczyt. Oryginalnie nazywało się Patallaqta, od keczuańskich słów pata (stopień, schodek) i llaqta (miasto).
Machu Picchu ze względu na swoje usytuowanie zostało odkryte przez amerykańskiego profesora archeologii z Uniwersytetu Yale, Hirama Binghama dopiero w 1911 roku.
Ruiny miasta początkowo utożsamiano z Vilcabambą, ostatnią stolicą Inków. Na pobliskich zboczach znajdują się tarasy uprawne. Miasto i twierdza zostało zbudowane z jasnego granitu a jego budowniczowie maksymalnie wykorzystali ukształtowanie terenu łącząc mury z istniejącymi wcześniej skałami.
W niższej, wschodniej części miasta znajdują się pozostałości dzielnic mieszkalnych. Położona wyżej część zachodnia to zabudowania centrum kultowego. Stąd można przejść do położonego najwyżej obserwatorium astronomicznego Intihuatana czyli w języku kechua miejsca gdzie przystaje słońce. Kamienny słup stojący w centrum został wyrzeźbiony w litej skale. To tutaj kapłani w dniu zimowego przesilenia, kiedy dzień był coraz krótszy w swoistym rytuale, przywiązywali złotym łańcuchem Słońce, aby nie uciekło i rzeczywiście, od następnego dnia dzień zaczynał się robić dłuższy.
To tutaj także prowadzone były obserwacje astronomiczne ze zbudowanej na planie podkowy Wieży Słońca oraz Świątyni Trzech Okien. Budowle te miały tak usytuowane otwory okienne, aby padające przez nie słońce podczas przesilenia zimowego oświetlało kamień we wnętrzu pomieszczenia.
Położone na różnych poziomach miasto miało system kanałów doprowadzających wodę zebraną w wykutych w skale zbiornikach. Najbardziej widocznym elementem architektury są wszechobecne schody. Doliczono się 1200 stopni. Zapewniały one komunikację wewnątrz tego położonego na różnych poziomach miasta.
Tak naprawdę nie wiemy, czym było Machu Picchu. Naukowcy cały czas szukają odpowiedzi na pytania: kto tam mieszkał i dlaczego tak nagle opuścił miasto. Jego tajemnica nadal nie została odkryta.
Od 1983 roku, Machu Picchu jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W 2007 roku ruiny miasta zostały ogłoszone jednym z siedmiu nowych cudów świata.
Tekst i foto: Jacek Makowski, www.fotopodroze.com.pl
